मुग्लानी खबर १ साउन
साउनमा लगाइने यस्तो रंग अर्थपूर्ण छ। हरियो रंगलाई प्रेम र वातावरणको, रातोलाई सौभाग्यको र पहेंलोलाई पवित्रताको प्रतिक मानिन्छ ।
सर्वत्र हरियाली, रंगविरंगी फूल, सप्तरंगी इन्द्रेणीको मौसम पनि हो यो । प्रकृतिको यहि सप्तरंगी पृष्टभूमीसँग मिल्नेगरी महिलाहरु रंगीचंगी फेसनमा सजिने गर्छन् । साउनको फेसनमा हरियो, रातो र पहेंलो रंगको कम्बिनेसन मिलाइन्छ । चाहे साडी, कुर्तामा होस् वा चुरामा, यी तीन रंगको संयोजन हुन्छ ।
चुरा, पोते, मेहेन्दी लगाउनुको सामाजिक महत्व पनि छ । खासगरी अन्नवाली लगाइसकेपछिको यो फुर्सदिलो समयमा शृंगारको छुटै महत्व हुन्छ । हातमा लगाइने प्राकृतिक मेहेन्दीको औषधीय गुण पनि हुन्छ । यसले हातलाई आकर्षक देखाउने मात्र नभई, चोटपटक पनि निको हुने बताइन्छ ।
उपवासको महिना, बोलबमको महिना, गेरु बस्त्रको महिना, भक्तिको महिना । अर्थात्, साउन । जसै साउन सुरु हुन्छ, फेसन बजारको रंग गेरुमय हुन्छ ।
खेतीबालीको कामलाई मैजारो गरिसकेपछिको फुर्सदिलो समय । न प्रचन्ड घममा रापिनुपर्ने, न त दर्के झरीमा भिज्नुपर्ने । न हिलो खेल्नुपर्ने, न धूलो झैल्नुपर्ने । यतिबेला नै हो, मनलाई धर्म, दर्शन, भक्तिमा लगाउनुपर्ने । किनभने भोग-विलासबाट मुक्त भएर आध्यत्मिक चिन्तन गर्ने बेला हो यो । सृष्टि र प्रकृतिको महत्वलाई बोध गर्ने बेला हो यो । साउनको महिनामा उपवास गर्नु, सात्विक भोजन गर्नु, मठमन्दिर धाउनु, गेरु बस्त्र पहिरिनुको विशिष्ट महत्व छ । सामाजिक, सांस्कृतिक र बैज्ञानिक सबै कोणबाट ।
खानपानमा होस् वा पहिरनमा, साउन महिनाले बेग्लै स्वाद र रंग पस्कन्छ । यतिबेला धेरैले माछा-मासु, मदिराजन्य खानपान गर्दैनन् । डिस्को धाउने, नाइटस्टे गर्ने क्रम पनि सुस्ताउँछ । भनौ, तामासिक जीवनशैलीबाट सात्विकमा रुपान्तरण हुन्छन् । मन्दिर धाउने, पूजाआजा गर्ने, गेरु बस्त्र धारण गर्ने, ‘ओम नमः शिवया’ जप्ने यहि महिनामा हो ।
