नेपाल–भारत सीमा क्षेत्रमा नाका बन्द गरिएको एक महिना बढी भयो । नेपाल फर्किन नपाएका सयौँ मजदूर अहिले स्वदेश फर्किन जोखिमपूर्ण यात्रा गर्न थालेका छन् । जिल्लाको लाली रत्यौडादेखि व्यासको डोकटसम्म सशस्त्र प्रहरीले सीमामा पहरा दिइरहेको छ भने कैयौँ क्षेत्रमा नेपाल प्रहरी तैनाथ छन् । नेपाली आफ्नो देश फर्किन नपाउँदा अहिले नाका फेर्दै स्वदेश फर्किन थालेका छन् । सुरक्षाकर्मीलाई छल्दै उनीहरु महाकाली नदीमा हाम फालेर, ट्युब तरेर स्वदेश आउँदैछन् ।
व्यासको दुम्लिङसम्म नेपाल प्रहरीको उपस्थिति छ । तर पनि नेपाल फर्किन चाहने नेपाली दुम्लिङभन्दा माथिल्लो क्षेत्र घाटीबगर भएर आज ३४ नेपाली स्वदेश फर्किएका छन् । महाकाली नदीमा जघाँर तरेर उनीहरु घाटीबगर हुँदै नेपाल प्रवेश गरेका हुन् । त्यो क्षेत्रमा सुरक्षाकर्मीको उपस्थिति नहुने भएपछि त्यो मार्ग अपनाएका हुन् । माल्पा क्षेत्रमा काम गर्न गएका उनीहरु त्यहीबाट नेपाल आएका छन् ।
महाकाली तरेर स्वदेश आउनेमा बझाङको बुङ्गल नगरपालिका– १ का एक जना, छविसपाथी गाउँपालिकाका– ७ का एक महिला र २७ पुरुष, जाजरकोटका तीन जना तथा दार्चुला नौगाड गाउँपालिका वडा नं २ का दुई जना रहेको जिल्ला प्रहरी कार्यालयका सूचना अधिकारी सुरेन्द्रप्रसाद जोशीले जानकारी दिनुभयो । घाटीबगरबाट उनीहरु हिँडेरै व्यासको दुम्लिङ पुगेका छन् ।
लकडाउन अवधिमा अन्तरराष्ट्रिय सीमानाका बन्द गरी सीमानाकामा हुने अवैध आवतजावतलाई पूर्णरुपमा नियन्त्रण गर्ने भनिए पनि दार्चुलामा महाकाली नदी तरेर आउने क्रम झन बढेको छ । शुक्रबार मात्र तीन जना नेपाली महाकाली तरेर नेपाल भित्रिएका थिए भने बुधबार नौ जना सदरमुकाम खलङ्गा नजिकैबाट नेपाल आएका थिए ।
लालीको रत्यौडादेखि व्यासको डोकटसम्म सशस्त्र प्रहरी र नेपाल प्रहरी तैनाथ छन् । महाकाली नदीमार्फत नेपाली धमाधम स्वदेश आउन थालेपछि सरकारको निर्देशनअनुसार महाकाली नदी किनारै किनारमा पछिल्लो समय बाक्लो सुरक्षाकर्मीको उपस्थित गराइएको छ । तर पनि नेपाली महाकाली नदीमा पौडिएर, ट्युब तरेर, जघाँर तरेर आउनेक्रम भने बढ्दो छ ।
जिल्ला प्रहरी कार्यालयका अनुसार आज बिहानसम्म एक महिनाको अवधिमा २५५ जना अवैधरुपमा महाकाली तरेर नेपाल आएका छन् । योबाहेक कैयौँ व्यक्ति लुेकर महाकाली हुँदै गाउँ पुगेका छन् । “एक महिनासम्म पनि आफ्नो देश ल्याउने कुनै सुरसार नभएपछि बाध्य भएर नाका फेर्नुपरेको हो, ठेकेदारको सहारामा माल्पा क्षेत्र पुगेका थियौँ, माल्पाबाट नेपाल तर्दै आउन बाध्य छौँ”, घाटीबगर हुँदै दुम्लिङ पुगेका सुवास बोहराले भन्नुभयो ।
“धार्चुलाको क्वारेन्टाइनबाट काम गर्न जान्छाँै भनेर माल्पा गएका थियौँ, पेटी ठेकेदारले केही दिन माल्पा क्षेत्रमा काम गरायो, पैसा नदिएर ठेकेदारसमेत भाग्यो जगत धाँमीले भन्नुभयो, “ठेकेदार भागेपछि भोकभोकै बस्नुपर्ने अवस्था आएपछि महाकाली नदीमा जघाँर त¥यौँ ।” नौगाड– २ का गोविन्द ठगुन्नाले खलंगामा तर्न नसकेपछि माथि सरेको बताउनुभयो ।
व्यास वडा नं २ दुम्लिङ पुगेका उनीहरुलाई दुम्लिङमा खाना खुवाएर व्यासको सुनसेरा ल्याउने तयारी छ । घाटीबगरभन्दा माथिल्लो क्षेत्रबाट आउन पनि बाटो छैन, व्यासका स्थानीय योगेश बोहराले भन्नुभयो, “त्योभन्दा माथि तर्ने ठाउँ पनि छैन ।
” जिल्ला प्रहरी कार्यालयका सूचना अधिकारी जोशीले नेपाल आएका उनीहरुलाई कहाँ राख्ने भन्ने निक्र्यौल अहिले नै नभएको बताउनुभयो । भारतमा रहेका नेपाली उद्धारका लागि सरकारसँग जिल्ला विपद् व्यवस्थापन समितिले समेत तत्काल उद्धार गर्न सरकारसँग अनुरोध पठाएको छ भने सङ्घीय सांसद गणेशसिंह ठगुन्नाले परराष्ट्रमन्त्री प्रदीप ज्ञवालीलाई भेटी भारतमा रहेका हजार बढी नेपाली स्वदेश ल्याउनुपर्ने माग गर्नुभएको छ ।
